เคยสงสัยไหมว่า เงินที่นายจ้างหักเพื่อจ่ายเข้าสมทบกองทุนประกันสังคม ทุกๆเดือนนั้น มันคืออะไร หลังจากที่จ่ายไปแล้วให้ สิทธิ ประโยชน์อะไรบ้าง แล้วเราจะได้อะไรกลับคืนมาบ้าง และมีวิธีตรวจสอบ เช็คสิทธิของตนเองได้ที่ไหน ทั้งทางออนไลน์และหน่วยงานต่างๆ
วันนี้ Cruisemate รวบรวมคำถามที่หลายคนสงสัย มาเขียนอธิบายให้ง่ายที่สุดกัน ไม่ว่าจะเป็นกรณีการคลอดบุตร กรณีว่างงาน หรือทำฟัน ซึ่งเป็นสิทธิประโยชน์ที่ประกันสังคมมอบให้แก่ผู้ประกันตนตามมาตราต่างๆ
หมายเหตุ บทความนี้ ค่อนข้างยาว เราอยากให้ท่านอ่านให้จบ แต่…หากอ่านไม่จบ ท่านสามารถ Bookmark หน้านี้ เพื่อเก็บไว้อ่านต่อได้ โดยทำการกด 3 จุดที่ขวาบน และ Bookmark เพื่อเก็บไว้อ่านจนจบครับ
สารบัญเนื้อหา
ประกันสังคม กองทุนประกันสังคม คือ
ประกันสังคมคืออะไร
ก่อนอื่น เรามาทำความเข้าใจกับคำศัพท์ต่างๆกันครับ ว่า คำต่างๆเหล่านี้เช่น ประกันสังคม ผู้ประกันตน มีความหมายว่าอย่างไร
ประกันสังคม คือ การสร้างสิ่งที่เป็นหลักประกันในการดำรงชีวิต โดยการรวมกันจ่ายของกลุ่มสมาชิกที่มีรายได้ จ่ายเข้ากองทุน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อเป็นหลักประกันความเสี่ยง ในกรณีที่เกิดเหตุการณ์ต่างๆ
“โดยลูกจ้างและนายจ้างต้องส่งเงินเข้าสบทบกองทุน โดยหักจากฐานเงินเดือน 5% ทุกเดือน”
เพื่อให้ได้รับสิทธิในการรักษาพยาบาล ไว้เป็นค่าหมอ ค่ายา ในกรณีที่เกิดอุบัติเหตุ เจ็บป่วย ทุพพลภาพ เสียชีวิต ที่เกิดขึ้นจากการทำงานและนอกเหนือการทำงาน
ส่วนคำว่า ผู้ประกันตน ก็คือคนที่จ่ายเงินเข้ากองทุนประกันสังคมอย่างต่อเนื่อง ซึ่งตามกฎหมายแล้ว สามารถแบ่งผู้ประกันตนได้ออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้
- มาตรา 33 ภาคบังคับ ก็คือ ผู้ที่ทำงานในสถานประกอบการ กิจการต่าง ทุกท่านนี้แหละครับ อย่างนี้เรียกว่า เป็นผู้ประกันตนในมาตรา 33
- มาตรา 39 ภาคสมัครใจ กลุ่มนี้ คือผู้ที่ทำงานแล้ว ลาออกมาเป็นอาชีพอิสระ แต่ยังอยากมีความคุ้มครองตามสิทธินั้นอยู่ ตั้งใจที่จะจ่ายเงินเข้ากองทุนประกันสังคมต่อ แต่มีเงื่อนไขในการเข้ากองทุน กล่าวคือ
- ต้องเป็นผู้ประกันตนภาคบังคับ มาไม่น้อยกว่า 12 เดือน
- ลาออกจากงานไม่น้อยกว่า 6 เดือน
- ไม่เป็นคนทุพพลภาพ
- มาตรา 40 ภาคสมัครใจ คือ ผู้ที่ประกอบอาชีพอิสระ ต้องการมีหลักประกันโดยเข้าร่วมกับกองทุน แต่อายุต้องอยู่ที่ 15-60 ปี เท่านั้นนะครับ
ใครมีสิทธิบ้าง
ตามที่ได้อธิบายความหมายของผู้ประกันตนแล้วว่า คืออะไร และ มีผู้ใดที่มีสิทธิบ้าง ทั้งมาตรา 33 ,39 และมาตรา 40
- โดยที่มาตรา 33 นายจ้างจะเป็นคนที่ดำเนินการให้ โดยที่ผู้ประกันตนไม่ต้องลงทะเบียนเอง ถือเป็นหน้าที่ของนายจ้างที่ต้องดำเนินการ
- ส่วนผู้ประกันตนตามมาตรา 39, 40 จำเป็นที่ต้องลงทะเบียน ผ่านทาง online เอง
หมายเหตุ สมัคร ออนไลน์ได้ทางเว็บไซต์ www.sso.go.th กรอกข้อมูลให้ครบถ้วน
สิทธิประโยชน์ของผู้ประกันตนในกองทุนประกันสังคม
ในกรณีที่ผู้ประกันตนได้จ่ายเงินเข้ากองทุนเรียบร้อยตามที่กำหนดในกฎหมายแล้วผู้ประกันตนก็จะมีสิทธิในกรณีต่างๆดังนี้ ซึ่งมีทั้งหมด 7 กรณี
กรณีเจ็บป่วยหรืออุบัติเหตุ
สมปอง : ถ้าเป็นไข้ ไม่สบาย ต้องเสียค่าใช้จ่ายมั้ย
Cruisemate : ไม่เสียครับแต่ต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่น้อยกว่า 3 เดือน แบ่งเป็น 2 กรณี
- เจ็บป่วยทั่วไป ใช้ได้ที่โรงพยาบาลที่เลือกสิทธิไว้ ไม่เสียค่าใช้จ่าย (ยกเว้น 13 โรค)
- เจ็บป่วยฉุกเฉิน และอุบัติเหตุ ใช้ได้ที่โรงพยาบาลที่เลือกสิทธิ หรือโรงพยาบาลที่ใกล้ที่สุด สำรองจ่ายก่อน แล้วนำหลักฐานมาเบิกตามอัตราที่กำหนด
สมปอง : ค่ารักษาพยาบาลของประกันสังคมเบิกได้เท่าไหร่บ้าง
Cruisemate : กรณีเจ็บป่วยหรืออุบัติเหตุ เข้ารักษาในโรงพยาบาลของรัฐโดยไม่จำกัดจำนวนครั้ง
ผู้ป่วยนอก เบิกค่ารักษาได้ตามที่จ่ายจริง ส่วนผู้ป่วยในเบิกค่ารักษาได้ตามที่จ่ายจริง (ยกเว้น ค่าห้องและค่าอาหารเบิกได้ไม่เกิน 700 บาทต่อวัน)
สมปอง : ถ้าใช้สิทธิรักษาที่โรงพยาบาลเอกชนละ
Cruisemate : ผู้ป่วยนอก เบิกได้ไม่เกิน 1,000 บาท ผู้ป่วยในแบ่งเป็น 2 กรณี ไม่ได้รักษาในห้อง ICU เบิกได้ไม่เกิน 2,000 บาทต่อวัน ค่าห้องและค่าอาหารไม่เกิน 700 บาทต่อวัน หากรักษาในห้อง ICU เบิกได้ไม่เกิน 4,500 บาทต่อวัน ผ่าตัดใหญ่ไม่เกิน 8,000-16,000 บาทต่อครั้ง
กรณีคลอดบุตร
สมปอง : ได้รับสิทธิอะไรบ้าง
Cruisemate : เบิกได้ 13,000 บาท ต่อการคลอดแต่ละครั้ง (ไม่จำกัดจำนวนครั้ง)
สมปอง : มีเงินสงเคราะห์บุตรให้หรือเปล่า
Cruisemate : มีครับ โดยจะจ่ายให้เป็น 50% ของเงินเดือน ทั้งหมด 3 เดือน (ใช้ได้เฉพาะลูกคนแรกและคนที่ 2)
สมปอง : ใช้สิทธิได้ทั้งสามีและภรรยาเลยหรือไม่
Cruisemate : ไม่ได้ครับ ต้องเลือกใช้สิทธิของคนใดคนหนึ่งเท่านั้น
สมปอง : จ่ายเงินให้ทางไหน
Cruisemate : จ่ายเป็นเงินสด/เช็ค โอนเข้าบัญชีธนาคารของผู้รับประโยชน์
สมปอง : ต้องยื่นเอกสารอะไรก่อนมั้ย
Cruisemate : มีครับ ต้องเตรียมเอกสารดังนี้
- แบบคำขอรับประโยชน์ทดแทน สปส. 2-01
- สำเนาสูติบัตรบุตร 1 ชุด
- สำหรับผู้เขียนคำร้องเป็นเพศชายให้แนบสำเนาทะเบียนสมรส (ไม่มีทะเบียนสมรสให้แนบหนังสือรับรองแทน)
- สำเนาสมุดบัญชีธนาคารเงินฝากประเภทออมทรัพย์ 11 ธนาคาร (ชื่อและเลขที่บัญชีของผู้ยื่นคำขอ)
สมปอง : เตรียมเอกสารครบแล้ว ต้องไปทำเรื่องที่ไหน
Cruisemate : สำนักงานประกันสังคมประจำจังหวัด ที่สะดวก (ยกเว้นสำหนักงานใหญ่บริเวณกระทรวงสาธารณะสุข)
กรณีทุพพลภาพ
สมปอง : ทุพพลภาพคืออะไร
Cruisemate : ทุพพลภาพ คือ สูญเสียอวัยวะของร่างกาย หรือสูญเสียสภาพจิตใจ ทำให้ความสามารถในการทำงานลดลง
สมปอง : มีเงื่อนไขอะไรบ้าง
Cruisemate : ต้องจ่ายเงินสมทบครบ 3 เดือน ภายในระยะเวลา 15 เดือน ก่อนทุพพลภาพ
สมปอง : ได้สิทธิอะไรบ้าง
Cruisemate : เงินทดแทนรายได้ เป็น 2 กรณี
- ทุพพลภาพรุนแรง ได้รับเงิน 50% ของเงินเดือน เป็นรายเดือนตลอดชีวิต
- ทุพพลภาพไม่รุนแรง ได้รับเงินตามเกณฑ์และระยะเวลาตามที่กำหนด
สมปอง : ค่ารักษาพยาบาลต้องไม่เกินเท่าไหร่
Cruisemate : รักษาในรพ.ของรัฐ ผู้ป่วยนอก จ่ายตามจริง ส่วนผู้ป่วยใน จ่ายค่ารักษาในแก่โรงพยาบาล
หากรักษาในรพ.เอกชน เป็นผู้ป่วยนอกจ่ายไม่เกิน 2,000 บาทต่อเดือน หากเป็นผู้ป่วยในจ่ายไม่เกิน 4,000 บาทต่อเดือน
สมปอง : ประกันสังคมจ่ายค่าใช่จ่ายอื่นๆให้อีกมั้ย
Cruisemate : มีครับ จะจ่ายเป็นค่ารถพยาบาลรับส่งผู้ป่วย ไม่เกิน 500 บาทต่อเดือน
กรณีเสียชีวิต
สมปอง : หากเสียชีวิตจะได้รับผลประโยชน์อะไรบ้าง
Cruisemate : ได้ค่าทำศพ 40,000 บาท และเงินสงเคราะห์
สมปอง : เงินสงเคราะห์จ่ายให้ใคร
Cruisemate : จ่ายให้กับคนที่ผู้ประกันตนระบุชื่อไว้ หากไม่ได้ระบุไว้ให้นำมาเฉลี่ยจ่ายให้สามีหรือภรรยา บิดา มารดา และบุตรในจำนวนเท่าๆกัน
สมปอง : มีเงื่อนไขอื่นๆอีกมั้ย
Cruisemate : มีครับ โดยที่จะต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้ว 1 เดือน ภายในระยะเวลา 6 เดือนก่อนเสียชีวิต จึงจะได้รับผลประโยชน์นั้นๆ
กรณีชราภาพ
Cruisemate : สำหรับผลประโยชน์ในกรณีชราภาพจะแบ่งเป็น 2 กรณี คือ บำนาญ และ บำเหน็จ
สมปอง : เงื่อนไขรับเงินบำนาญมีอะไรบ้าง
Cruisemate : มี 3 เงื่อนไขที่จะได้รับสิทธิกรณีบำนาญดังนี้ครับ
- ต้องจ่ายเงินสมทบมาแล้วไม่น้อยกว่า 180 เดือน (ติดต่อกันหรือไม่ติดต่อกันก็ได้)
- อายุครบ 55 ปีบริบูรณ์
- ความเป็นผู้ประกันตนสิ้นสุดลง
สมปอง : แล้วเงื่อนไขของบำเหน็จละ
Cruisemate : มี 3 เงื่อนไขเหมือนกัน ดังนี้
- จ่ายเงินสมทบไม่ครบ 180 เดือน
- อายุครบ 55 ปีบริบูรณ์ หรือเป็นผู้ทุพพลภาพ หรือเสียชีวิต
- ความเป็นผู้ประกันตนสิ้นสุดลง
สมปอง : จะได้ผลโยชน์อะไรบ้าง
Cruisemate : แต่ละคนมีสิทธิได้รับเงินบำนาญหรือบำเหน็จไม่เท่ากัน
“ขึ้นอยู่กับระยะเวลาการส่งเงินสมทบเข้ากองทุนประกันสังคม“
กรณีว่างงาน
สมปอง : ตอนนี้ไม่มีงานทำ ประกันสังคมจะจ่ายเงินชดเชยให้หรือเปล่า
Cruisemate : ได้ครับ จะแบ่งเป็น 2 กรณี
หากถูกเลิกจ้าง จะได้เงินชดเชย 50% ของเงินเดือน เงินเดือนสูงสุดไม่เกิน 15,000 บาท ทั้งหมด 180 วัน
ส่วนในกรณีที่ลาออกหรือสิ้นสุดสัญญาจ้าง จะได้เงินชดเชย 30% ของเงินเดือน เงินเดือนสูงสุดไม่เกิน 15,000 บาท ทั้งหมด 90 วัน
สมปอง : ต้องมีเงื่อนไขอะไรบ้าง ถึงจะได้เงินชดเชย
Cruisemate : มีครับ
- ต้องส่งเงินเข้าสมทบกองทุนประกันสังคมไม่น้อยกว่า 6 เดือน ภายในระยะเวลา 15 เดือนก่อนว่างงาน
- ไม่ได้ทำงานตั้งแต่ 8 วันขึ้นไป
- ต้องขึ้นทะเบียน บนเว็บไซต์ https://empui.doe.go.th ภายใน 30 วัน และต้องรายงานตัวตามกำหนดไม่น้อยกว่าเดือนละ 1 ครั้ง
- พร้อมทำงานตามที่รัฐจัดหางานให้
- ไม่ปฏิเสธในการฝึกงาน
- ต้องไม่ถูกเลิกงานจากการทุจริต ทำให้นายจ้างเสียหาย ผิดข้อบังคับ ทิ้งหน้าที่ในการทำงานติดต่อกัน 7 วันโดยไม่มีเหตุอันควร ได้รับโทษจำคุก และต้องไม่ใช่ผู้ได้รับประโยชน์ทดแทนในกรณีชราภาพ
สมปอง : ลาออกแล้ว สิทธิปะกันสังคมจะยังอยู่มั้ย
Cuisemate : ยังสามารถใช้สิทธิประกันสังคมได้อยู่ แต่ใช้ได้ต่ออีก 6 เดือนหลังจากลาออก
สมปอง : ใช้สิทธิอะไรได้บ้าง
Cruisemate : ใช้สิทธิในกรณีเจ็บป่วย ทุพพลภาพ ตลอดบุตร และเสียชีวิต
สมปอง : หากเลยหลัง 6 เดือนไปแล้ว ยังไม่ได้ทำงาน สิทธิจะหายไปหรือไม่
Cruisemate : หายครับ หากต้องการใช้สิทธิอยู่ ต้องสมัคร เป็นผู้ประกันตนมาตรา 39 แทน (แต่ต้องส่งเงินสมทบมาแล้วไม่น้อยกว่า 12 เดือน และยื่นคำร้องภายใน 6 เดือน) สามารถยื่นคำร้องได้ทางออนไลน์
สมปอง : ไม่อยากส่งเงินสมทบ แล้วจะใช้สิทธิรักษาพยาบาลอะไรได้บ้าง
Cruisemate : จะได้รับเป็นสิทธิประกันสุขภาพ หรือบัตรทองแทนอัตโนมัติครับ
อธิบายสิทธิประโยชน์ของประกันสังคมที่ควรรู้ เพื่อให้เข้าใจง่ายยิ่งขึ้น
คลิกดูคลิปได้เลยครับ
กรณีทำฟัน
สมปอง : เคยได้ยินว่าประกันสังคมทำฟัน ฟรีได้
Cruisemate : ฟรีครับ ต้องไม่เกิน 900 บาทต่อปี และใช้สิทธิได้ที่โรงพยาบาลหรือคลินิกที่ร่วมรายการนะครับ
วิธีตรวจสอบสิทธิ
สมปอง : เช็คสิทธิประกันสังคมได้ที่ไหน
Cruisemate : สามารถตรวจสอบออนไลน์ได้ที่เว็บไซต์ www.sso.go.th แอพพลิเคชั่น SSO Connect หรือเบอร์โทรสายด่วน 1506
ถ้ายังไม่เป็นสมาชิกให้สมัคร สมาชิกออนไลน์ก่อน พร้อมกรอกข้อมูลส่วนตัวให้เรียบร้อย ระบบจะแสดงยอดเงินทั้งหมดที่เคยส่งเงินสมทบ สิทธิประโยชน์ เปลี่ยนสถานพยาบาลได้ด้วย
ใช้สิทธิ์อย่างไร
Cruisemate : หากเป็นคนไทยเพียงยื่นบัตรประชาชน ให้กับโรงพยาบาลที่เลือกเพื่อใช้สิทธิรักษา ถ้าเป็นต่างด้าวต้องยื่นบัตรประกันสังคมและหนังสือเดินทางคู่กัน
ย้ายโรงพยาบาล
สมปอง : อยากย้ายสิทธิรักษาพยาบาลไปโรงพยาบาลอื่นทำยังไงบ้าง
Cruisemate : มี 3 ช่องทาง สามารถเปลี่ยนได้เองที่เว็บไซต์ www.sso.go.th แอพพลิเคชั่น หรือแจ้งฝ่ายบุคคลของบริษัทเปลี่ยนให้ก็ได้ครับ
สมปอง : ย้ายได้เมื่อไหร่
Cruisemate : แจ้งย้ายได้ปีละครั้ง ตั้งแต่ 1 ม.ค. – 31 มี.ค. ทุกปี
หากไม่ได้ส่งเงินเข้ากองทุนหลังจาก 3 เดือน จะไม่สามารถใช้สิทธิรักษานี้ได้ แต่จะเปลี่ยนเป็นสิทธิประกันสุขภาพ หรือบัตรทองให้อัตโนมัติเลยครับ
สรุปสิทธิประโยชน์ของประกันสังคม
จะเห็นได้ว่าประโยชน์ของสิทธิประกันสังคมมีมากกว่าให้สิทธิรักษาพยาบาลเพียงอย่างเดียว แต่ยังให้สิทธิประโยชน์ในกรณีคลอดบุตร สงเคราะห์บุตร ชราภาพ และเสียชีวิต รวมถึงสิทธิทำฟันฟรี โดยแต่ละคนจะได้รับสิทธิแตกต่างกันไปขึ้นอยู่กับระยะเวลาการส่งเงินสมทบเข้ากองทุน แต่เรามั่นใจว่าเงินที่จ่ายไปจะไม่จ่ายทิ้งไปเปล่าๆแน่นอน
