ปัญหาสุขภาพ เป็นสิ่งที่ไม่มีใครสามารถหลีกเลี่ยงได้ โดยเฉพาะสุขภาพของผู้สูงอายุ มีการเปลี่ยนแปลงที่สังเกตเห็นได้ชัด เช่น ผิวหนังเริ่มเหี่ยวย่น สายตาพร่ามัว การเคลื่อนไหวช้าลง เจ็บป่วยจากโรคประจำตัว ทำให้ประสิทธิภาพของการทำงานเริ่มเสื่อมลง ดังนั้นการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องใส่ใจเป็นพิเศษ เรามาอ่านคู่มือการดูแล ของผู้สูงอายุเพื่อให้ท่านมีสุขภาพร่างกายแข็งแรง
สารบัญเนื้อหา
คู่มือดูแลการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุ
คู่มือการดูแลการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุ
เพราะผู้สูงอายุไม่สามารถช่วยเหลือตนเองได้เต็มที่เหมือนเมื่อก่อน ดังนั้นการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุที่ต้องคอยดูแลปัญหาสุขภาพต่างและเป็นสิ่งจำเป็นที่ผู้ดูแลหรือคนในครอบครัวควรช่วยเหลือและให้ความสำคัญ ปฏิบัติตามดังนี้
- รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ทั้ง 3 มื้อ
- ควบคุมน้ำหนัก
- ออกกำลังกาย
- พักผ่อนให้เพียงพอ
- ผ่อนคลายความเครียด
- หางานอดิเรก
- จัดสภาพแวดล้อม ที่อยู่อาศัยให้น่าอยู่
- ตรวจสุขภาพประจำปี
- หลีกเลี่ยงการใช้ยาที่อันตราย
รับประทานอาหารให้ครบทั้ง5หมู่ทั้ง3มื้อ
แต่ปริมาณอาหารในแต่ละมื้อควรลดลง ไม่มากหรือไม่น้อยจนเกินไป ลดอาหารประเภทข้าว แป้ง เน้นเนื้อสัตว์ที่เคี้ยว กลืนง่าย เช่น เนื้อปลา ไข่ขาว รับประทานผักและผลไม้ให้มาก แต่ผลไม้ไม่ควรเป็นผลไม้ที่หวานจัดเกินไป เพราะอาจเป็นสาเหตุให้เกิดโรคเบาหวาน ที่สำคัญหลีกเลี่ยงอาหารรสจัด หวานจัด เค็มจัด รวมถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพ >> อ่านบทความอาหารสำหรับผู้สูงอายุ
ภาพจาก healthathome.in.th
ควบคุมน้ำหนัก
ควบคุมทั้งอาหารและการออกกำลังกายควบคู่กัน ไม่รับประทานอาหารที่มีไขมันสูง รสจัด นอกจากช่วยลดน้ำหนักแล้ว ยังช่วยลดความเสี่ยงที่ก่อให้เกิดโรคต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน โรคข้อเข่าเสื่อม โรคหัวใจ เป็นต้น
ออกกำลังกาย
สัปดาห์ละ3-4ครั้งอย่างสม่ำเสมอ เพื่อสร้างกล้ามเนื้อให้แข็งแรงและส่งผลดีต่อการทำงานในระบบร่างกาย นอกจากนี้ยังช่วยให้ผู้สูงอายุเข้าสังคมได้ดี สร้างความสัมพันธ์ที่กับเพื่อน แนะนำเทคนิคการออกกำลังกายของผู้สูงอายุง่ายๆ
พักผ่อนให้เพียงพอ
นอนหลับพักผ่อนอย่างน้อยวันละ6ชั่วโมง หากนอนน้อยหรือมากเกินไปก็ส่งผลเสียต่อร่างกายได้เหมือนกัน
สำหรับผู้สูงอายุมีอารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย
เช่น หงุดหงิด โมโห โกรธง่ายหายเร็ว เอาใจยาก เป็นเหตุทำให้ทะเลาะกับคนรอบข้าง ดังนั้นต้องหาวิธีช่วยให้จิตใจผ่อนคลายลง เช่น การทำสมาธิ ศึกษาธรรมมะ หางานอดิเรกทำ หรือพูดคุยกับคนในครอบครัว ก็วิธีหนึ่งที่เป็นการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุ
หางานอดิเรกทำ
จะได้ไม่รู้สึกเหงาหรือโดดเดี่ยว เช่น ดูแลสวน เลี้ยงสัตว์ เล่นดนตรี วาดรูป งานฝีมือ เย็บปักถักร้อย เกมส์ฝึกสมองเป็นต้น เพื่อใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ไม่รู้สึกเบื่อ และยังสร้างความสัมพันธ์ได้พบปะพูดคุย แลกเปลี่ยนความคิดและปัญหาของกันและกัน
จัดสภาพแวดล้อมที่อยู่
ให้น่าอยู่และเหมาะสม สะอาด ปลอดโปร่ง อากาศถ่ายเทสะดวก วางสิ่งของให้เป็นระเบียบ ตกแต่งด้วยต้นไม้เพิ่มอากาศบริสุทธิ์ ช่วยลดโอกาสเกิดภูมิแพ้หรือหอบหืด ถ้ามีเวลาว่างตอนเช้าควรออกไปเดินเล่นรับแสงแดดอ่อนๆที่หน้าบ้านหรือสวนสาธารณะ
ภาพจาก youtube.com
อุบัติเหตุกับผู้สูงอายุ
เป็นเรื่องที่ต้องระมัดระวังให้เป็นพิเศษ เพราะการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุอันดับแรกควรปรับเปลี่ยนสภาพแวดล้อมภายในบ้านให้เหมาะสม ไม่วางของเกะกะเก็บเข้าที่ให้เป็นระเบียบ ถ้ามีปัญหาเรื่องสายตา ตาบอดหรือมองเห็นไม่ค่อยชัด เราไม่ควรเคลื่อนย้ายสิ่งของในบ้านเพราะผู้สูงอายุที่มองไม่เห็นจะใช้การสัมผัสจดจำตำแหน่งสิ่งของ ผู้สูงอายุที่เดินไม่สะดวกไม่ควรเดินออกจากบ้านเพียงลำพังให้มีผู้ดูแลไปด้วย
หมั่นตรวจสุขภาพประจำปี
ถึงแม้จะไม่มีโรคประจำตัวแต่ร่างกายก็เริ่มอ่อนแอลงต้องควรไปตรวจสุขภาพประจำปีเพื่อสังเกตความผิดปกติทั้งภายในและภายนอกร่างกาย เช่น คลำเจอก้อน แผลเรื้อรัง ไอเรื้อรัง เบื่ออาหาร เหนื่อยง่าย แน่นหน้าอก ท้องอืด ถ้ามีอาหารอย่างนี้ให้รีบมาพบแพทย์ให้เร็วที่สุดเพื่อตรวจหาสาเหตุและรีบป้องกัน
หลีกเลี่ยงการใช้ยาที่ไม่เหมาะสม
เช่นการซื้อยามาทานเอง ใช้ยาที่เดิมที่เก็บไว้มาใช้ใหม่ หรือใช้ยาต่อจากผู้อื่น เนื่องจากการทำงานตับและไตของผู้สูงอายุมีประสิทธิภาพลดลง เสี่ยงต่อผลข้างเคียงที่เกิดขึ้นจากการใช้ยา ถ้ามีอาการรุนแรงอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนหรืออันตรายถึงชีวิต
วิธีการดูแล การรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุที่แนะนำมาดังกล่าวเป็นเพียงแค่คู่มือการดูแล ที่ช่วยให้ผู้สูงอายุมีร่างกายที่แข็งแรง ลดความเสี่ยงของการเกิดโรคแทรกซ้อนต่างๆ เมื่อสุขภาพกายแข็งแรง สุขภาพจิตของผู้สูงอายุก็จะดีตามไปด้วย
ปัญหาสุขภาพของผู้สูงอายุ
การใช้ชีวิตพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม เช่น การดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ ไม่ออกกำลังหรือมีอาการเจ็บปวดจากผลข้างเคียงของโรคประจำตัว รวมถึงอายุก็เป็นอีกสาเหตุหนึ่งที่ทำให้สุขภาพอ่อนแอลง ดังนั้นการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุเป็นสิ่งจำเป็นที่ควรต้องคำนึงถึง
เนื่องจากอายุที่เพิ่มมากขึ้นระบบการทำงานภายในร่างกายไม่เต็มที่เหมือนเมื่อก่อน จนบางครั้งอาจทำให้เกิดอุบัติเหตุ ปัญหาสุขภาพ ส่วนใหญ่มีสาเหตุดังนี้
- เซลล์สมองค่อยๆเสื่อมลงทีละนิดๆ ทำให้สมองสั่งการผิดปกติหรือขาดประสิทธิภาพในการทำงาน มีภาวะหลงลืม จำคนในครอบครัวหรือคนรอบบ้างไม่ได้ คิดว่าคนในครอบครัวจะมาทำร้ายตนเองจนทำให้หนีออกจากบ้านไป ซึ่งเป็นสัญญาณเตือนของโรคสมองเสื่อม
- รู้สึกโดดเดี่ยวเพราะขาดความดูแลเอาใจใส่จากคนในครอบครัว ทำให้สภาพจิตใจผู้สูงอายุไม่ดี กังวล คิดมาก เครียด เบื่ออาหาร นอนไม่หลับ หากปล่อยไว้นานเป็นสาเหตุส่วนหนึ่งที่ทำให้เป็นโรคซึมเศร้า ถ้ามีอาการรุนแรงอาจมีความคิดฆ่าตัวตาย
- กลั้นปัสสาวะไมได้ เกิดจากภาวะต่อมลูกหมากโต การอักเสบของทางเดินปัสสาวะรวมถึงมีโรคประจำตัวหรือผลข้างเคียงของยาที่ใช้เป็นประจำ ทำให้ช่องคลอดหรือทางเดินปัสสาวะไม่สะดวก เช่น ยาคลายเครียด ยารักษาโรคซึมเศร้า
- ผู้สูงอายุส่วนใหญ่สูญเสียการทรงตัวหรือมีความผิดปกติทางร่างกาย ทำให้ควบคุมการทรงตัวได้ลำบาก เนื่องจากกล้ามเนื้ออ่อนแรง พิการ เป็นสาเหตุที่ทำให้หกล้มได้ง่าย เกิดจากอุบัติเหตุสภาพแวดล้อม เช่นพื้นลื่น สะดุดหรือชนของโต๊ะ-ตู้ หรือมีโรคประจำตัว เช่น เลือดไหลเวียนในสมองน้อยเกินไป อัมพาต หัวใจขาดเลือด โรครูมาตอยด์ เกาต์ พาร์กินสัน เป็นต้นa
- ผู้สูงอายุมีโรคประจำตัวหลายโรคจึงจำเป็นต้องทานยาหลายชนิดอาจมีผลข้างเคียงจากการใช้ยา ร่างกายของผู้สูงอายุจะกำจัดของเสียในร่างกายช้ากว่าวัยอื่นๆ เนื่องจากการทำงานของตับและไตลดลง ทำให้มีปริมาณยาตกค้างสะสมอยู่เป็นจำนวนมาก ดังนั้นการทานยาแต่ละครั้งควรปรึกษาแพทย์และทานตามที่แพทย์สั่งไม่ควรซื้อยามาทานเองนะครับ
เราต้องใจใส่และเข้าใจการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุและอ่านคู่มือการดูแล สุขภาพเบื้องต้นเพื่อเตรียมพร้อม หากเกิดอะไรขึ้นเราจะได้รับมือกับอนาคตข้างหน้าได้ทันที
สรุปวิธีการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุ
ผู้ดูแลควรเอาใจใส่และคำนึงถึงเรื่องการรักษาสุขภาพเบื้องต้นของผู้สูงอายุ โดยเฉพาะสุขภาพกายเนื่องจากความเสื่อมทางร่างกาย แต่การที่ผู้สูงอายุจะมีร่างกายแข็งแรงอายุยืนยาวได้อย่างมีความสุขนั้น ต้องได้รับความสำคัญและเอาใจใส่จากคนในครอบครัวหรือผู้ดูแลเป็นพิเศษ และวิธีการดูแล อย่างถูกต้อง