ปัจจุบันลูกหลานส่วนใหญ่มักปล่อยให้ผู้สูงอายุอยู่บ้านคนเดียว ท่านได้ทำแต่กิจวัตรเดิมๆซ้ำๆทุกวัน อาจจะรู้สึกเบื่อและยังไม่มีปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น เพราะฉะนั้นเมื่อมีเวลาว่าง ควรหากิจกรรมผู้สูงอายุให้ท่านได้ลองทำสนุกๆ ที่น่าสนใจ ท่านจะได้ไม่รู้สึกเหงาหรือโดดเดี่ยวเหมือนแต่ก่อน
สารบัญเนื้อหา
วิธีเลือกกิจกรรมที่ใช่สำหรับเรา
วิธีเลือกกิจกรรมที่ใช่สำหรับเรา
- เขียนรายการสิ่งที่ชอบ งานอดิเรกที่น่าสนใจมีอะไรบ้าง
- เลือกทำสิ่งที่ตนเองชอบและมีความสุข สนุกที่ได้ทำ
- เลือกทำกิจกรรมที่พบเจอในชีวิตประจำวันทั่วไป
- ไม่ควรเลือกทำอะไรที่สนุกๆ อย่างเดียว ต้องไม่เกินความสามารถของตนเองด้วย เพราะอายุที่มากขึ้น อาจจะทำให้เกิดการบาดเจ็บหรืออุบัติเหตุได้
- ผู้สูงอายุที่เริ่มต้นควรเริ่มจากทำกิจกรรมเบาๆก่อนแล้วค่อยเพิ่มระดับความยาก ความสามารถขึ้นและควรทำเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง แต่ต้องไม่หักโหมเกินไป
- หาเพื่อนทำกิจกรรมที่น่าสนใจ ด้วยกันอาจจะเป็นกลุ่มเพื่อนผู้สูงอายุเหมือนกัน เพื่อนบ้านหรือลูกหลาน เป็นต้น
- ควรทำเป็นประจำอย่างต่อเนื่อง เพื่อที่จะไม่รู้สึกเหงา
“สิ่งที่ต้องระมัดระวังไว้เสมอ หากเวลาทำแล้วรู้สึกว่าเหนื่อยมาก หอบ หายใจไม่ทัน เวียนหัว หน้ามืด แขน ขาอ่อนแรง หรือมีความผิดปกติอื่นๆ ควรหยุดทันทีเพราะอาจส่งผลร้ายต่อสุขภาพภายหลังได้”
แล้วกิจกรรมที่ผู้สูงอายุสามารทำได้มีอะไรบ้างละ?
กิจกรรมผู้สูงอายุสนุกๆ
หาเกมหรือกิจกรรมทางสมอง เพื่อฝึกสมอง เล่นเกม หมากกระดาน บอร์ดเกม เกมใบ้คำ นอกจากจะช่วยฝึกสมองและสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้อื่นยังช่วยให้ผู้สูงอายุรู้สึกว่าเด็กลงอีกด้วย
เดินทางท่องเที่ยว
ถ้าผู้สูงอายุชอบการเดินทาง ชอบท่องเที่ยวให้จัดกิจกรรมผู้สูงอายุพาท่านออจากบ้านบ้าง หาที่เที่ยวใกล้ๆบ้านไม่จำเป็นต้องไปต่างจังหวัดไกล สถานที่ท่องเที่ยวในกทม.สำหรับผู้สูงอายุก็มีเหมือนกัน หรือพาผู้สูงอายุออกมาทานข้าวนอกบ้านช่วยให้สุขภาพจิตของผู้สูงอายุดีขึ้น
กิจกรรมนันทนาการ
กิจกรรมนันทนาการ งานอดิเรกที่ตนเองชอบหรือที่น่าสนใจ เช่น ร้องเพลง เต้นรำ เล่นดนตรี วาดภาพ ถ่ายรูป เขียนบล็อก เขียนกระทู้เล่าเรื่องราวคนตนเองให้คนรุ่นหลังได้อ่าน แถมยังได้ย้อนรำลึกความหลังอีกด้วย นอกจากจะช่วยให้ผู้สูงอายุสนุกๆ ใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์และผู้สูงอายุรู้สึกภูมิใจด้วย
กิจกรรมสร้างความสัมพันธ์
ทำกิจกรรมผู้สูงอายุส่วนใหญ่ชอบทำ เช่น เข้าวัด ทำบุญ ออกจากบ้าน เดินเล่น พบปะพูดคุยกับเพื่อนฝูงหรือชวนเพื่อนมาพูดคุยนั่งเล่นกันที่บ้านก็ได้เช่นกัน
กิจกรรมผู้สูงอายุติดบ้าน
เนื่องจากผู้สูงอายุบางท่านเป็นคนติดบ้าน ไม่ชอบออกไปไหน เลยไม่ค่อยได้สร้างปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่นมากเท่าไหร่ แต่ผู้สูงอายุติดบ้าน ก็มีกิจกรรมผู้สูงอายุที่สามารถทำกิจวัตรประจำวันง่ายๆได้ที่บ้าน เช่น
อ่านหนังสือ
เลือกอ่านเรื่องที่ตนเองสนใจ เช่น ข่าวประจำวัน หนังสือทำอาหาร สารคดี เป็นต้น ยิ่งอ่านเรื่องที่ตนเองชอบจะช่วยให้อ่านได้เพลินมากขึ้น การอ่านหนังสือจะช่วยให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพจิตที่ดี เพราะได้ใช้สมอง กระตุ้นความคิด การทำงานของสมองและยังช่วยป้องกันอาการสมองเสื่อม จึงทำให้คนที่อ่านหนังสือมีแนวโน้มอายุยืนกว่าคนไม่อ่าน
แต่หนังสือบางเล่มมีขนาดตัวอักษรที่เล็กทำให้ผู้สูงอายุไม่สามารถอ่านได้หรืออ่านได้ลำบาก เพราะผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักมีปัญหาเกี่ยวกับสายตา สายตายาว สาตาพร่ามัว รวมถึงความสามารถในการอ่านและการเรียนรู้ลดลง จึงเป็นอุปสรรคที่ทำให้ผู้สูงอายุไม่ชอบอ่านหนังสือกัน
ทำความสะอาดบ้าน
ทำงานบ้านเบาๆ เช่น กวาดบ้าน ถูบ้าน ถ้ามีเวลาทำให้ค่อยทำไม่ต้องรีบจะได้ไม่ต้องเหนื่อยมาก หากงานบ้านไหนทำไม่ได้ ไม่ต้องดันทุรังทำนะครับ เพราะอาจได้รับบาดเจ็บร่างกายได้
ปลูกต้นไม้ ทำสวน
สำหรับบ้านที่มีพื้นที่แนะนำให้ปลูกและดูแลต้นไม้ เพียงแค่รดน้ำเช้า-เย็น ใส่ปุ๋ย ตัดแต่งกิ่ง ใบ กวาดใบไม้ หรือจะหาดอกไม้มาประดับตกแต่งเพิ่ม เพิ่มความสวยงาม ความบริสุทธิ์เย็นสบายรอบบ้านด้วย
ทำอาหาร
เพราะนอกจากจะได้พัฒนาฝีมือตนเองแล้ว การทำอาหารให้คนในครอบครัวหรือได้ทำอาหารกับคนในครอบครัว ช่วยเพิ่มสร้างความสัมพันธ์และสร้างความสนุกด้วยกัน
เลี้ยงสัตว์
ถ้าผู้สูงอายุรักสัตว์ ให้หาสัตว์มาเลี้ยงสักตัว ในช่วงเวลาที่ลูกหลานออกไปทำงาน ไม่อยู่บ้านแล้วเวลาที่ท่านอยู่คนเดียวจะได้เล่น ได้ให้อาหารกับสัตว์เลี้ยง ท่านจะรู้สึกไม่เหงาและยังช่วยให้ผู้สูงอายุมีสุขภาพจิตที่ดีขึ้น หรือจะพาสัตว์เลี้ยงไปเดินเล่นในชุมชน ก็มีโอกาสเจอเจ้าของสัตว์เลี้ยงคนอื่นๆอาจจะได้เพื่อนเพิ่มก็ได้นะครับ
กิจกรรมผู้สูงอายุสมองเสื่อม
เนื่องจากอายุที่มากขึ้น ระบบการทำงานต่างๆก็เริ่มถอยลง โดยเฉพาะอาการของโรคสมองเสื่อมผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักมีอาการเหล่านี้ เลยต้องหากิจกรรมให้ทำเพื่อป้องกันไม่ให้มีอาการของสมองเสื่อมขึ้น เช่น
ฝึกทำท่ากายบริหารและออกกำลังกาย
- ท่าโป้งก้อย มือซ้ายชูนิ้วโป้ง มือขวาชูนิ้วก้อย แล้วให้สลับเปลี่ยนเป็น มือซ้ายชูนิ้วก้อย มือขวาชูนิ้วโป้ง ทำสลับกันเรื่อยๆ
- ท่ากำแบ มือซ้ายกำ มือขวาแบ แล้วสลับเปลี่ยนเป็น มือซ้ายแบ มือขวากำ ทำสลับกันเรื่อยๆ
ฝึกคิดเลขที่ไม่ยากมากนัก เล่นเกมกระดาน บอร์ดเกม หมากรุก ปริศนาอักษรไขว้ ซุโดกุ วาดรูป หรือปะดิษฐ์สิ่งของช่วยได้เช่นกัน
กิจกรรมผู้สูงอายุในชุมชน
ซึ่งแต่ละชุมชนมีกิจกรรมผู้สูงอายุให้ทำแตกต่างกันไป ผู้สูงอายุสามารถเข้าร่วมชมรมหรือสมาคมในเรื่องที่ตนเองชอบ หรือบางชุมชนอาจจะมีสวนสาธารณะไว้ให้ทำกิจกรรมร่วมกัน
เช่น แข่งขันกีฬา ออกกำลังกายสำหรับผู้สูงอายุเพื่อสุขภาพร่างกายแข็งแรง อย่างน้อยสัปดาห์ละ 3-4 วัน วันละ 30 นาทีและควรทำอย่างสม่ำเสมอ เช่น ลีลาศ รำไทเก็ก แอโรบิก วิ่งเหยาะๆ เป็นต้น
เมื่อถึงเทศกาลวันสำคัญจะมีการจัดกิจกรรมวันสำคัญหรือให้ความรู้ในเรื่องต่างๆ เพื่อให้คนในชุมชน ทั้งเด็กและผู้ใหญ่ใกล้ชิด
หรือผู้สูงอายุท่านใดอยากช่วยคนในชุมชน จากอาชีพเดิมที่เคยทำ เช่น เคยเป็นครู อาจจะสอนหรือบรรยายพิเศษ เคยเป็นช่าง อาจจะเปิดอบรมความรู้ด้านช่าง เคยเป็นแพทย์อาจจะคอยให้ความรู้และวิธีป้องกันเกี่ยวกับโรคต่าง
สำหรับผู้สูงอายุไม่มีความเชี่ยวชาญหรือทักษะอะไรเลย เมื่อชุมชนมีกิจกรรมบรรยายให้ความรู้ก็สามารถเข้าร่วมกิจกรรมฟังบรรยายได้เช่นกัน นอกจากจะได้ความรู้แล้วยังได้พบเพื่อนๆพูดคุยกันอีกด้วย ได้เจอคนที่ชอบอะไรเหมือนกัน เช่น ชมรมทำอาหาร ชมรมเย็บปักถักร้อย เป็นต้น
สถานที่ทำกิจกรรมในกทม.
ผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในกทม.สามารถเลือกเข้าชมรมได้ตามที่ตนเองสนใจ และมีอบรมหลักสูตรทักษะฝึกอาชีพ เพื่อให้ผู้สูงอายุที่เดือนร้อนแต่เวลาว่างสามารถหารายได้
ผู้สูงอายุสามารถดูสถานที่ที่จัดฝึกอบรม จัดกิจกรรมผู้สูงอายุในกทม.ติดตามได้ที่ www.oldisyounginbkk.com และ www.bangkok.go.th/social
สรุปกิจกรรมผู้สูงอายุ
ไม่ว่าจะทำกิจกรรมผู้สูงอายุทุกกิจกรรมที่แนะนำมา ทั้งผู้สูงอายุติดบ้าน และชอบท่องเที่ยวและน่าสนใจ มากแค่ไหน แต่สิ่งที่ท่านต้องการมากที่สุดคือการได้พบเจอคนในครอบครัวหรือคนอื่นบ่อยๆเพื่อสร้างความสัมพันธ์ด้วยกัน ท่านจะได้รู้สึกไม่เหงาและมีเพื่อนสามารถพูดคุยได้