ผู้ช่วยคนสำคัญสำหรับผู้พิการหรือผู้สูงอายุ คือ “รถเข็นไฟฟ้า” เพื่อช่วยให้การใช้ชีวิตประจำวันทำกิจกรรมต่างๆหรือช่วยให้การเดินทางเป็นเรื่องง่าย แต่มีข้อสงสัยหลายคนว่า วีลแชร์ไฟฟ้าขึ้น-ลงทางลาดชันได้มั้ย? วันนี้ Cruisemate จะมาอธิบายการใช้งานรถเข็นไฟฟ้าบนที่ลาดชันเป็นยังไงกันนะครับ
สารบัญเนื้อหา
ลักษณะทางลาดที่ปลอดภัย
การใช้งานรถเข็นไฟฟ้าควรเลือกใช้งานบริเวณทางลาดที่เหมาะสมและปลอดภัยดังนี้
- พื้นผิวทางลาดควรเรียบเสมอกัน ไม่ลื่น ทำจากวัสดุที่แข็งแรง และจุดที่เชื่อมต่อระหว่างพื้นกับทางลาดต้องต่อเนื่องไม่มีสะดุด
- ความกว้างของทางลาดอย่างน้อย 90-150 ซม. และความยาวทางลาดไม่ควรเกิน 6 เมตร ส่วนความชันไม่ควรเกินอัตราส่วนความยาวต่อองศาความชัน 1:12 จะได้ไม่ชนจนเกินไป
- สำหรับทางลาดที่ยาวกว่า 2.5 เมตรขึ้นไป ควรมีราบจับทั้งสองด้านต่อเนื่องจนสุดทางลาด
- พื้นที่หน้าทางลาดควรเป็นพื้นที่ว่างยาวออกไปมากกว่า 5เมตร เพื่อเป็นพื้นที่ให้รถเข็นไฟฟ้าไถลลงมา
ภาพจาก scgbuildingmaterials.com
ข้อแตกต่างของประเภทมอเตอร์
โดยปกติแล้วการทำงานมอเตอร์ของรถเข็นไฟฟ้าเมื่อมีการเคลื่อนที่มอเตอร์จะมีการหมุนและหยุดทำงานเมื่อปล่อยมือจากจอยสติ๊ก แต่วีลแชร์ไฟฟ้าของเรามีทั้ง Brush Motor และ Brushless Motor จะมีความแตกต่างกันดังนี้
Brush Motor
คือมอเตอร์ที่ต้องใช้แปรงถ่านเพื่อช่วยส่งพลังงาน ซึ่งจะสลับขั้วบวกและลบ มอเตอร์นี้จะหยุดหมุนเมื่อไม่มีการเคลื่อนที่ ข้อดีราคาถูกกว่า ข้อเสียคืออายุการใช้งานจะสั้นกว่าตัวที่เป็น Brushless Motor
สำหรับรถเข็นไฟฟ้าที่ใช้ Brush Motor คือรุ่นCM-102, CM-102EB, CM-102AL, CM-112, CM-112EB, CM-112EBL, CM-102Plus, CM-102PlusM, CM-102PlusB, CM-102X, CM-112X จะมี Brush Motor 250watt 2 ตัว
Brushless Motor
จะไม่มีแปรงถ่านแต่มีแม่เหล็กดูดกันทำให้รถเข็นไฟฟ้าไม่สามารถเคลื่อนที่ได้เลย ข้อดี ประหยัดพลังงานเพราะไม่ต้องจ่ายไฟตลอดเวลา มอเตอร์ไม่สึกหรอง่ายทำให้มีอายุการใช้งานที่นานและรักษาได้ง่ายกว่า ส่วนข้อเสียราคาสูงกว่า
สำหรับรถเข็นไฟฟ้าที่ใช้ Brushless Motor คือรุ่น CM-2054, CM-2055 จะมี Brushless Motor 180 watt 2 ตัว
แต่ไม่ว่าจะเลือกมอเตอร์แบบไหน กำลังมอเตอร์ของทั้ง 2 ชนิดสามารถขึ้นทางลาดชันสูงสุด 35 องศา ทั้งคู่มีความแข็งแรง คงทานเหมือนกันและใช้งานได้ประสิทธิภาพสูงสุด
ข้อแตกต่างของเบรกรถเข็นไฟฟ้า
โดยทั่วไปทางลาดสำหรับผู้พิการมาตรฐานไม่เกิน 15 องศารถเข็นธรรมดาสามารถขึ้นได้ปลอดภัย แต่ถ้าหากเจอทางลาดที่สูงกว่านั้นไม่ต้องกังวลว่าจะขึ้นทางลาดได้มั้ย?
เพราะด้วยกำลังมอเตอร์รถเข็นไฟฟ้าของเราสามารถขึ้นทางลาดชันได้สูงสุด 35 องศา และแต่ละรุ่นจะมีระบบเบรกที่ต่างกันคือ เบรกธรรมดาและเบรกไฟฟ้า มีความแตกต่างดังนี้
เบรกธรรมดา หรือ ระบบแมคคานิคเบรก
เมื่อใช้งานขึ้น-ลงบนทางลาดชันแล้วปล่อยมือจากจอยสติ๊ก รถเข็นไฟฟ้าจะไม่หยุดกลางคัน แต่จะค่อยๆไถลลงอย่างช้าๆแล้วหยุดในระยะนึง ไม่ไหลพุ่งเหมือนรถเข็นธรรมดาหรือรถจักรยานนะครับ ถ้าอยากหยุดบนทางลาดให้ใช้เบรกมือที่อยู่ตรงล้อทั้ง 2 ข้างแทน
ข้อดีคือ น้ำหนักมอเตอร์ แบตเตอรี่ น้ำหนักโดยรวมของตัววีลแชร์ไฟฟ้า จะเบากว่ารถเข็นไฟฟ้าที่ใช้ระบบเบรกไฟฟ้า แต่ข้อเสียคือ ไม่เหมาะสำหรับผู้ใช้งานที่มีการตัดสินใจช้าหรืออายุเยอะ เพราะระบบแมคคานิดเบรกจะเหมากับผู้ใช้งานที่อายุไม่เยอะหรือการตัดสินใจยังดีอยู่มากกว่าครับ
เบรกไฟฟ้า หรือ Electomagnetic Brake
เมื่อใช้งานขึ้น-ลงบนทางลาดชันแล้วปล่อยมือจากจอยสติ๊ก จะหยุดทันที เพราะการทำงานของระบบเบรกไฟฟ้าจะมีแม่เหล็กทำงานดูดกัน ถึงแม้ว่าจะมีการดันหรือผลัก รถเข็นไฟฟ้าก็ยังหยุดอยู่นิ่งไม่ขยับเหมือนเดิม ช่วยเพิ่มความปลอดภัยขึ้นเป็น 2 เท่า หากต้องการเปลี่ยนเป็นระบบผู้ช่วยเข็น ต้องเปลี่ยนระบบก่อนผู้ช่วยเข็นจึงจะสามารถใช้งานได้ ถ้ายังเป็นระบบไฟฟ้าอยู่ขยับยังไงรถเข็นก็ไม่ขยับครับ แม้ว่าจะอยู่ระหว่างบนทางชันก็ตาม
ข้อดี เหมาะสำหรับผู้ใช้งานที่อายุเยอะหรือมีการตัดสินใจช้า เพราะจะเป็นตัวช่วยเพิ่มความปลอดภัยและไม่ต้องกังวลว่าจะอันตราย ข้อเสียน้ำหนักของตัวรถมากขึ้น และราคาสูงขึ้นตามด้วย
สรุปนะครับ เบรกธรรมดา ไถลบนทางลาดชันอย่างช้าๆไม่ไหลพุ่ง แต่เบรกไฟฟ้า หยุดทันที
จะเลือกแบบไหนขึ้นอยู่กับการใช้งานและความชอบเลยนะครับ
มาดูความแตกต่างวีลแชร์ไฟฟ้า เมื่อใช้งานบนทางลาดชันระหว่าง
“ระบบเบรกไฟฟ้า และที่ไม่มีเบรกไฟฟ้า”
ข้อควรระวัง
- รัดเข็มขัดทุกครั้งเมื่อใช้งาน ไม่ว่าจะทางลาดชันหรือบนพื้นราบ
- ไม่ควรขึ้นทางชันมากกว่าที่กำหนดในคู่มือ
- รถเข็นไฟฟ้าจะมีล้อกันหงายช่วยพยุงเวลาขึ้นทางชัน ไม่ต้องกลัวว่าจะหงายหลังหรือตีลังกา แต่ให้สังเกตว่าถ้าล้อกันหงายติดหรือขึ้นทางชันนั้นไม่ได้ ไม่ควรพยายามดันทุรังขึ้นเพราะอาจจะทำให้เกิดอุบัติเหตุได้นะครับ
- สำหรับผู้สูงอายุที่อายุมากควรมีผู้ดูแลคอยดูช่วยพยุงระหว่างที่ขึ้น-ลงบนทางลาดชัน แต่ผู้ใช้งานเป็นคนบังคับจอยสติ๊ก ผู้ดูแลไม่ต้องออกแรงเข็นเอง
- ส่วนผู้ที่มีการตัดสินใจช้า ควรเลือกรถเข็นไฟฟ้าที่มีระบบเบรกไฟฟ้าจะดีและปลอดภัยกว่า ไม่ต้องกังวลว่ารถเข็นไฟฟ้าจะไถล
- หากต้องการใช้เบรกมือหยุดนิ่งบนทางลาดควรกดเบรกมือทั้ง 2 ข้างเพื่อเพิ่มความปลอดภัย
สรุปความแตกต่างระบบเบรกไฟฟ้าของรถเข็นไฟฟ้า
ไม่ต้องกังวลนะครับว่ารถเข็นไฟฟ้าจะไม่สามารถขึ้นทางชันได้ เพราะเก้าอี้วีลแชร์ไฟฟ้าทุกรุ่นสามารถขึ้นทางชันสูงสุด 35 องศาด้วยมอเตอร์ทรงพลังทั้ง 2 ข้าง และไม่ว่าจะเลือกระบบเบรกธรรมดาหรือเบรกไฟฟ้า สิ่งที่สำคัญที่สุดเพื่อความปลอดภัย ควรเลือกรถเข็นไฟฟ้าให้เหมาะสมกับผู้ใช้งานดีกว่าครับ
